تفاوت UI و UX، دو فاکتور اصلی در طراحی سایت

یکی از بزرگ‌ترین مباحثی که همواره در دنیای طراحی سایت مبهم هستند و هرگز به طور کامل حل نمی شوند، تفاوت UI و UX است. قبل از هرچیز، لازم است این نکته را یادآور شویم که این دو مفهوم همبستگی بسیاری با یکدیگر دارند و نمی‌توانیم آنها را کاملا جدا از هم بدانیم.

UI و UX دو فاکتور اصلی در طراحی سایت هستند که غافل شدن از هرکدام، می‌تواند کیفیت طراحی را تا حد زیادی پایین بیاورد و درمقابل، رعایت اصول اولیه آنها، خوانندگان را به طرفداران همیشگی ما تبدیل می‌کند. اگر در دنیای طراحی تازه‌کار هستید و هنوز نمی‌توانید مفهوم UI و UX را از هم تمیز دهید، ما یک بار برای همیشه این مشکل را برای شما برطرف می‌کنیم؛ چراکه داشتن درک کلی از نحوه و زمان استفاده از این اصطلاحات بسیار مهم است.

مقایسه و تفاوت UI و UX در طراحی سایت

تعریف مدیر عامل شرکت Maze از UI و UX

جاناتان ویدوسکی، مدیر عامل شرکت Maze، با مثالی جالب به تفاوت UI و UX می‌پردازد:
“تصور کنید در حال طراحی یک خانه هستید. UX پی‌ریزی و فوندانسیون خانه خواهد بود، در‌حالی که UI رنگ و مبلمان خواهد‌بود.”

فونداسیون (UX) در اولین مرحله قرار دارد: تعیین نحوه اتصال و ارتباط هر اتاق با اتاق بعدی، انتخاب مکان‌های کاربردی برای درها، یافتن بهترین مکان برای ساخت پله‌ها و غیره. زمانی که فونداسیون درست شد، می‌توانید به طراحی داخلی بپردازید: آویزان کردن تصاویر به شیوه‌ای جذاب، انتخاب سبک مبلمانی که متناسب با رنگ کاغذ دیواری‌ها باشد، انتخاب رنگ پرده‌ها و غیره. اکنون واضح است؛ ابتدا، جریان منطقی اقدامات و بخش‌های اساسی در محل قرار می‌گیرند (UX)، سپس جزئیات بصری تعریف می‌شوند (UI).

تفاوت UI و UX

تعریف UI و کاربرد آن در طراحی سایت

UI که مخفف عبارت User Interface می‌باشد، تحت عنوان رابط کاربری شناخته می‌شود و به عناصر زیبایی شناسی اشاره دارد که افراد توسط آن با یک محصول تعامل دارند و بیشتر به ابعاد گرافیکی طراحی سایت می‌پردازد.

فرض کنید وارد یک وب‌سایت مرتبط با طراحی لباس می‌شوید؛ رنگ‌هایی که در وب‌سایت به‌کار گرفته شده‌اند و حتی سبک فونت در طراخی سایت، شما را مجذوب این وب‌سایت می‌کند و احساس می‌کنید دقیقا وب‌سایت مناسبی را انتخاب کرده‌اید. علاوه‌بر این طراحی ‌سایت دقیقا متناسب با موضوع آن بوده و به شما این احساس را می‌دهد که محتوای این وب‌سایت درست مثل ظاهرش، بی‌نقص و دقیقا حول محور طراحی لباس است. این درست همان کاری است که در طراحی رابط کاربری یعنی UI انجام می‌شود. چیزی که در لحظه‌ی اول مستقیما نظر کاربر را جلب می‌کند، UI وب‌سایت است و بر قسمت‌هایی نظیر تایپوگرافی، رنگ‌ها، نوارهای منو و موارد دیگر تمرکز دارد.

تعریف UX برای شناخت تفاوت UI و UX

تجربه‌ی کاربری یا همان UX که عبارت کامل آن User Experience می‌باشد، مربوط به تجربه‌ی کاربر با یک وب‌سایت و مسیری است که در استفاده از آن طی می‌کند و جوانب تعامل کاربران را با هر بخش درنظر می‌گیرد.

همان وب‌سایت طراحی لباس را به‌یاد بیاورید؛ کاربر صرفا به زاوایای ظاهری وب‌سایت اعتماد کرده و تصمیم به استفاده از این وب‌سایت می‌گیرد. محل قرارگیری باکس‌های تبلیغاتی که فضای زیادی را هم اشغال کرده‌اند، او را از دسترسی آسان به بخش‌هایی از وب‌سایت، بازمی‌دارد. گزینه‌ی جست‌و‌جو به‌قدری کوچک است که کاربر از جست‌و‌جو صرف‌نظر می‌کند. این وب‌سایت، با ارائه‌ی UX ضعیف، کاربر را فراری می‌دهد!

تجربه‌ای که کاربران در حین استفاده از یک وب‌سایت به‌دست می‌آورند، حاصل طراحی تجربه‌ی کاربری یا همان UX است. اگر وب‌سایتی دسترسی آسان و تجربه‌ای لذت‌بخش را به کاربرانش ارائه می‌کند، این نتیجه‌ی کار یک UX قوی است.

مقایسه UI و UX

کدام یک اهمیت بیشتری دارد؟ UI یا UX؟

ارج نهادن به یکی از این دو فاکتور اساسی در طراحی یک سایت، خطایی بزرگ است. UI اولین ارتباط را با کاربر برقرار می‌کند و او را قانع می‌کند زمانی را به وب‌سایت ما اختصاص دهد. معمولا کاربران به وب‌سایت‌هایی با UI ضعیف اعتماد نمی‌کنند و وب‌سایت ما، فرصتی برای اثبات خودش پیدا نمی‌کند. از طرف دیگر، چیزی که کاربر جدید را به یک کاربر همیشگی تبدیل می‌کند، طراحی UX وب‌سایت است. این روزها، کاربران به دنبال برآورده شدن هرچه سریع‌تر نیازشان هستند. در نتیجه وب‌سایتی که کار با آن آسان‌تر است، برنده‌ی میدان است. اما آیا می‌توان گفت در مقایسه تفاوت UI و UX، کدامیک اهمیت بیشتری دارند؟ این امر غیرممکن است. هر دو فاکتور در کنار هم موفقیت یک وب‌سایت در جذب کاربر را تضمین می‌کنند.

چرا نمی‌توان چندان UI و UX را از هم جدا دانست؟

با وجود تمام موارد ذکرشده در حوزه تفاوت UI و UX، باید گفت که UI و UX فاکتورهایی کاملا مجزا نیستند. ظاهر و عملکرد وب‌سایت، با یکدیگر کار می‌کنند و هردو بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند. همان سایت طراحی لباس که هفته‌ها زمان صرف طراحی UI بی‌نظیر آن شده‌است، بدون UX قوی کاربرانش را ناامید می‌کند. و بالعکس، اگر رابط کاربری شما ضعیف باشد، کاربران حتی زمان خود را صرف استفاده از سایت شما نمی‌کنند.

اکثر شرکت‌هایی که طراحان سایت را استخدام می‌کنند، به دنبال متخصص در یک حوزه‌ی خاص نیستند. معمولا، روی تمام ابعاد طراحی تمرکز دارند. پس اگر در این حرفه نوپا هستید، درمورد کل فرآیند طراحی بیاموزید و سعی چندانی بر تمیز این دو فاکتور نداشته باشید. در مقابل، به تحقیق در حرفه‌های مختلف در فضای طراحی، مانند طراحی گرافیک یا نوشتن تجربه کاربری و چگونگی همبستگی UI و UX بپردازید.

خودتان وب‌سایت‌های مختلف را ارزیابی کنید. UI و UX های کارآمد را شناسایی کنید. ویژگی‌هایی را که باعث موفقیت آنها شده‌اند، بیابید. تحقیق و بررسی عملی بیشتر از نوشته‌ها شما را با بطن این اصطلاحات و شناخت تفاوت UI و UX آشنا می‌کند. چندان خود را درگیر عبارات و کلمات نکنید. آن چیزی که شما را به یک حرفه‌ای در این زمینه تبدیل می‌کند، درک درست انتظارات کاربران و طراحی باتوجه به سلیقه و راحتی آنهاست.